Vrouwelijk leiderschap is een gevoelige term, heb ik laatst gemerkt in de talkshow Op1.
Wat ‘leiderschap’ betreft moet je opboksen tegen een kolossale bibliotheek aan goedbedoelde leiderschapsadviezen. En wat ‘vrouwelijk’ betreft word je na een of twee zinnen afgekapt omdat je in deze tijd van fluïde genderbewustzijn al snel in het verdachte hoekje komt te staan van ‘scherp je de clichés over typisch mannelijk en typisch vrouwelijk niet verder aan?’. Het fijne van een blog is dat je even de tijd kunt nemen om een en ander uit te leggen, waarna iedereen, man en vrouw en ieder ander, daar zelf weer een draai aan mag geven.
Wat bedoel ik nou precies met ‘vrouwelijk leiderschap’? En waarom vind ik bondskanselier Angela Merkel (Duitsland) en premier Jacinda Ardern (Nieuw-Zeeland) daar prachtige voorbeelden van? En zie ik een duidelijk verschil met iemand als Mark Rutte, die ik ook competent vind, maar simpelweg meer eendimensionaal. Op het gevaar af dat ik Merkel en Ardern idealiseer, meen ik te zien dat zij een stapje verder zijn. Hun ego makkelijker opzij zetten. Dichterbij de essentie blijven. En hun bevolking daardoor makkelijker en effectiever samenbrengen.
Nu zie ik Sander Schimmelpenninck – degene die mij al vrij snel begon te interrumperen bij Op1 – al zenuwachtig op zijn stoel schuiven. Hoezo is het nodig dat leiders hun ego opzij zetten? hoor ik hem in de verdediging schieten. En als dat al nodig is, vervolgt hij in mijn verbeelding, waarom is dat dan vrouwelijk, mevrouw Doets? Kunnen mannen dat niet ook?
Eerlijk gezegd geniet ik wel een beetje van de nervositeit rond het thema ‘vrouwelijk leiderschap’. Al die mensen die geprikkeld reageren, zoals Sander, hebben er kennelijk moeite mee dat vrouwen af en toe gewoon beter zijn.
Beter? Nou en of.
Vrouwen zien volgens mij scherper dat het leiderschap van nu verder gaat dan regels. Dan performance. Dan scoren. Mensen in de 21-ste eeuw vragen niet om slimme regels – ze gaan er terecht of onterecht vanuit dat die er zijn – maar om richting. Waar gaan we gegeven al die slimheid met z’n allen eigenlijk heen? Merkel gaf na de ramp in Fukushima aan: naar een Duitsland zonder kernenergie. En Ardern onlangs op haar beurt: naar een Nieuw-Zeeland waar economische groei niet meer zaligmakend is. Overeenkomst? Deze voortreffelijke, vrouwelijke leiders durven hun oog van de bal te halen en presenteren, zonder angst voor de kiezer, lange termijn visies.
Fantastisch!
En is dat zicht op de lange termijn dan, o jee, typisch vrouwelijk? Hebben mannen niet ook het vermogen hun oog van de bal te halen? Ja, ook zij kunnen na duizenden eeuwen jachtinstinct, lees honger naar de bal, aan zichzelf ontsnappen en de bal even de bal laten. Maar dat vermogen noem ik dan stiekem hun ‘feminiene kracht’.
Sorry, Sander.