Tijdens de jaarwisseling was ik met mijn gezin in Dubai. Ik kom daar graag. Kijk mijn ogen uit. Niet omdat alles daar perfect is, verre van, maar omdat ik als ondernemer vooruit denk. En het schoongeboende, klaterende, gladgestreken Dubai vermoedelijk meer lijkt op de toekomst dan de oude wereld waarin ikzelf leef, Europa genaamd.
Wat kun je leren over de toekomst als je in Dubai rondloopt?
Wat direct opvalt is dat de mensen in Dubai, zowel de lokale als de internationale elite, weinig waarde hechten aan of iets ‘echt’ of ‘authentiek’ is. Zo zagen mijn zoons meteen hoe popperig en onnatuurlijk vrouwen eruit zien. Niet alleen zijn hun oorspronkelijke gelaatstrekken verdwenen door cosmetische operaties, die eenzelfde schoonheidsideaal najagen. Ook hun vrouwelijke vormen worden in zekere zin gestandaardiseerd doordat velen dezelfde soort kleding dragen, gekocht in dezelfde luxe merkenboetieks. Terwijl wij in Europa applaudisseren als iemand onderscheidend is, een persoonlijkheid heeft, ‘authentiek’ overkomt, gaat het er hier om dat je uiterlijk, liefst kunstmatig bijgewerkt (teken van rijkdom), de perfectie belichaamt. Of die perfectie nadert.
Fake is de norm.
Vanuit Europees perspectief heb je de neiging ‘fout!’ of ‘smakeloos!’ te roepen. Maar dat wilde ik niet. In het besef dat je de toekomst niet kunt veroordelen, wilde ik me juist maximaal openstellen voor de fakeworld. Eén van de zwartste kanten daarvan is de schaamteloze ongelijkheid; het openlijke bestaan van slavernij en de ontneming van het stakingsrecht, zelfs als het boven de vijftig graden is. Niet alleen arbeiders uit Azië worden rechteloos omdat ze hun paspoort moeten afgeven, ook westerlingen mét paspoort zijn er kwetsbare, zij het welvarende huurlingen: hun angst iets onwelgevalligs over land of regering te zeggen zit diep. Ondertussen spuwen de in Dubai gevestigde mediakanalen allen voorbedacht nieuws, dat door de regering van een goedkeuringsstempel is voorzien. Nepnieuws hoef je niet op te sporen, want het meeste van wat je ziet of leest is nepnieuws.
Ook in China, waar ik eerder op bezoek was, is nep een dominant verdienmodel. In de documentaire ‘Dream Empire’ zie je hoe een jonge, vrouwelijke ondernemer eenmalig nepfeestjes organiseert als er een woonflat wordt geopend. Ze huurt daarvoor nepmuzikanten, liefst met verschillende etnische achtergronden, want hoe veelkleuriger het bandje hoe meer de woonflat waard wordt. En ook de Chinese overheid kan het niet schelen wat authentiek is. Nu ze ten bate van de CO2-problematiek met grootschalige herbebossingsprogramma’s bezig zijn, worden oude dorpjes rücksichtslos van de aardbodem geveegd.
Conclusie? Als je jouw Europese bril afzet en onbevooroordeeld naar de wereld kijkt, zie je dat niet ‘onze’ waarden in opmars zijn, maar dat de fakeworld snel terrein wint.
En wij, Europeanen, nog steeds druk in de weer met ‘onze nationale identiteit’ en ‘wie we zijn’.
