Het heeft nooit geboterd tussen Donald Trump en de pers. Terwijl journalisten niets liever willen dan een president of presidentskandidaat labelen, in een hokje stoppen (dit is wie hij of zij is), doet Trump niets liever dan zijn instincten volgen. Hij laat zich niet inkleuren. Wil de vrijheid behouden elk moment elk soort zet te doen. Zijn Twitter-account is een soort permanente aardbeving. Ook gisteren was daar weer een schok, na de G7-top in Canada. In één ding was Trump tijdens de presidentscampagne dan ook ongewoon consequent, namelijk in zijn kritiek op Obama:
‘Té voorspelbaar.’
‘Je weet niet wat Trump’s inzet is,’ vertelde laatst iemand uit het Brusselse lobbycircuit. ‘En welke grenzen hij heeft. Óf hij grenzen heeft. De EU durft Amerika’s importheffingen vooralsnog niet met gelijke munt terug te betalen. Want je weet nooit waar je Trump nog voor nodig hebt.’ Geen wonder dat uitgerekend zijn eigen diplomaten, de professionele bewakers van ‘s lands voorspelbaarheid, sinds het aantreden van Trump volledig uit hun ‘comfortzone’ zijn gestoten. De haren uit hun hoofd trekken. Ramp? Of zegen? Ik neig naar het laatste.
Neem Noord-Korea. Welke diplomaat had de recente toenadering en de top kunnen bedenken? Na Trump’s woedende speech in de Verenigde Naties (‘rocket man is on a suicide mission’) gaf niemand nog een cent voor de onderlinge relaties. Maar daarna sloeg de president een vriendelijker toon aan en keerde het tij. Om Kim te paaien, wordt de dictator op de herdenkingsmunt van de top nu bewierookt met de term ‘Supreme Leader’.
Slimme zet.
Mijn stijl van onderhandelen is tegenovergesteld aan die van Trump. Waar hij vooraf voortdurend schreeuwt en dreigt, wacht ik als nuchtere Noord-Hollandse kalmpjes het juiste moment af, symbolisch leunend op een hark. Zodra de kaarten geschud lijken, de mensen aan tafel glimmen vanwege het resultaat, doe ik mijn mond open en draai, als het even kan, het spel om. Les? Zonder een dosis onvoorspelbaarheid win je geen onderhandelingen.
Trump’s opportunisme, zijn vermogen ‘comfortzones’ door elkaar te schudden, laat zien dat politiek in de wereldpolitiek niet altijd heilig is. Straks zijn tientallen miljoenen Koreanen verlost van oorlogsdreigementen. En is er misschien zelfs zicht op historische hereniging van Noord en Zuid.
Wie durft dat geen winst te noemen?
Elske Doets – Zakenvrouw van het jaar 2017
Fellow of DeWitt Institute ‘for advanced negiotations’